خشکی واژن چیست ؟ معرفی علت و درمان خشکی واژن

خشکی واژن یکی از رایج ترین مشکلات در میان بانوان است که تاثیر مخربی بر رابطه جنسی آن­ها دارد. در این مقاله به برسی علل و راه های درمانی این مشکل می پردازیم.

خشکی واژن چیست

از رایج ترین مشکلات در میان بانوان که معمولا تاثیر مخربی بر رابطه جنسی آن¬ها دارد، خشکی واژن است. اگر شما هم به آن دسته از افراد تعلق دارید که گمان می¬کنید خشکی واژن تنها مختص دوران یائسگی است، باید بدانید که تصورتان کاملا اشتباه است. اگر چه احتمال وقوع این مشکل در دوران یائسگی خانم ها بیشتر است، اما ممکن است هر زنی، در هر دوره سنی از خشکی واژن رنج ببرد. خشکی واژن تعادل زندگی جنسی شخص را بر هم زده و زمینه ایجاد مقاربت دردناک را فراهم می¬کند.یکی از مراحل چرخه پاسخ جنسی در انسان، بر انگیختگی جنسی است. در این مرحله فرد نسبت به برقراری رابطه جنسی میل اولیه پیدا کرده و آماده انجام آمیزش جنسی و تجربه ارگاسم می¬شود. برانگیختگی جنسی که ممکن است با یک تحریک فیزیکی و یا عاطفی شروع شود، باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی در طرفین رابطه شده و آمیزش جنسی را آسان می¬سازد. برانگیختگی جنسی در زنان، باعث ترشح مایعی لغزنده در سطح درونی واژن، بزرگ شدن کلیتوریس، بزرگ و برجسته شدن نوک سینه ها و شرایطی از این قبیل می¬گردد. مایع لغزنده ای که در این مرحله تولید می¬شود، آمیزش جنسی را راحت تر و زمینه لذت جنسی برای زن را فراهم می¬کند.در هنگام برقراری رابطه جنسی، ضمن افزایش جریان خون در دستگاه تناسلی زن، مایعی لغزنده در لایه نازک پوشش دهنده دیواره واژن ترشح می¬شود که مانع از احساس درد در هنگام آمیزش می¬شود.عاملی که موجب عملکرد درست این لایه لوبریکانت می¬شود، هورمون استروژن است که موجب حفظ ضخامت و خاصیت ارتجاعی دیواره واژن می¬گردد. گاهی اوقات ترشح این هورمون در بدن زنان کاهش یافته و همین امر خشکی واژن را به دنبال دارد. گفتنی است که میزان ترشح هورمون استروژن در زمان یائسگی زنان به طرز چشمگیری کاهش می یابد و به همین دلیل خشکی واژن در این گروه از زنان، بیشتردیده می¬شود. یکی از دلایل خشکی واژن، تحلیل رفتن واژن است. تحلیل واژن موجب نازک و ملتهب شدن دیواره واژن می¬شود. دلیل این مشکل نیز، کاهش سطح هورمون استروژن در بانوان است.

علائم خشکی واژن

خشکی واژن که مانع از برقراری رابطه جنسی ایده آل شده و زمینه مقاربت دردناک و بی میلی زنان را فراهم می¬کند، با علائم ویژه ای همراه است که در ادامه به آن ها اشاره می¬کنیم:

علائم اولیه خشکی واژن

خارش، سوزش و احساس درد در اطراف واژن ، احساس سوزش و حساسیت در هنگام دفع ادرار ، تکرر ادرار ، درد و خونریزی در هنگام آمیزش جنسی ، چربی پایین ، لاغر بودن دهانه واژن ، عفونت های مکرر دستگاه ادرار و نیز تکرر عفونت ها

علائم ثانویه خشکی واژن

تعرق شبانه ، اختلال در خواب و بی خوابی ، اساس خستگی بیش از حد و غیر طبیعی ، اختلال در حافظه

علت خشکی واژن

کاهش برانگیختگی جنسی: در اکثر مواقع، خشکی واژن ناشی از عدم بر انگیختگی کافی در هنگام رابطه جنسی می¬باشد. سیستم بدن زنان به گونه ای است که در هنگام بر انگیختگی جنسی مایعی لغزنده و طبیعی در بافت درونی واژن تولید می¬کند که موجب افزایش روان کاری واژن برای برقراری رابطه می¬شود. اگر زنان قبل از انجام عمل دخول، به خوبی تحریک نشوند، واژن موفق به نمناک شدن نشده و به همین دلیل رابطه ایده آلی انجام نخواهد شد. این مشکل در زنانی که به دوران یائسگی نزدیک می¬شوند و یا یائسه شده اند به دلیل کاهش سطح ترشح هورمون استروژن، نسبت به سایر زنان بیشتر به چشم می¬خورد.

مصرف دارو: استفاده از داروهای مختلف، زمینه ابتلا زنان به خشکی واژن را فراهم می¬کند. داروهایی نظیر آنتی هیستامین، داوهای ضد افسردگی و نیز برخی داروهایی که به منظور پیشگیری از بارداری استفاده می¬شوند، همچون قرص های جلوگیری و نیز روش های تزریقی، خشکی واژن در زنان را به دنبال دارند.

سندرم شوگرن: این نوع سندرم، یک نوع اختلال التهابی می¬باشد که به دستگاه ایمنی وابسته است. این اختلال بر عملکرد غدد برون ریز ترشحات بدن، تاثیر منفی می¬گذارد. سندرم شوگرن در دو نوع اولیه و ثانویه وجود دارد و با اختلال در عملکرد غدد اشکی، اختلال در عملکرد غدد بزاقی، ایجاد توده جدید و نشانه هایی از این قبیل همراه است. سندرم شوگرن همچنین مانع ترشح مایع لغزنده در واژن شده و خشکی واژن را در پی دارد.

استرس: استرس، اضطراب و مشکلات روحی و روانی، منجر به ترشح هورمونی تحت عنوان اپی نفرین در بدن می¬شود. شاید تا به حال نام این هورمون را نشنیده باشید. جالب است بدانید که اپی نفرین همان آدرنالین است! این ماده موجب افزایش ضربان قلب، انقباض عروق موجود در بدن و گشاد شدن راه های هوایی شده و تاثیر چشمگیری در ظهور واکنش جنگ و گریز سیستم عصبی سمپاتیک دارد. میزان ترشح اپی نفرین در هنگام استرس به شدت افزایش می¬یابد، بر عملکرد پاسخ های جنسی بدن تاثیر منفی گذاشته و مانع ترشح مایع لغزنده ای که موجب سر شدن دیواره درونی واژن می¬شود، میگردد و به این ترتیب خشکی واژن را ایجاد می¬کند.

دوش گرفتن مداوم و استفاده از دیگر تحریک کننده ها: مواد شیمیایی که در صابون ها، شامپو ها و انواع خوش بو کننده ها وجود دارند، زمینه ایجاد اختلال آلرزی های زیادی را فراهم می¬کنند. این مواد شیمیایی همچنین در دستمال توالت ها و نیز لباس های زیری که از الیاف مصنوعی ساخته شده اند، موجودند. استفاده از این مواد و نیز دوش گرفتن های مداوم موجب خشکی واژن در زنان می¬شود.

تغییرات هورمونی: گاهی عواملی همچون نزدیک شدن به دوران یائسگی، سطح هورمون استروژن را که ماده اصلی در نمناک شدن واژن در هنگام بر انگیختگی جنسی می باشد، تحت تاثیر قرار داده و به طور چشمگیری میزان ترشح آن را کاهش می¬دهد. این مشکل همچنین ممکن است در زنانی که دوران شیردهی را طی می¬کنند، به وجود بیاید. این تغییرات هورمونی، خشکی واژن و در نتیجه مقاربت درناک را به دنبال خواهد داشت.

درمان های سرطان نظیر شیمی درمانی و پرتو درمانی: امروزه برای درمان انواع سرطان از روش هایی نظیر شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می¬شود. این درمان ها ضمن از بین بردن سلول های سرطانی، بدون شک تاثیرات مخربی بر بدن دارند. یکی از مشکلات ایجاد شده در بانوانی که تحت شیمی درمانی و یا پرتو درمانی قرار می¬گیرند، خشکی واژن است.

از دیگر عواملی که زمینه خشکی واژن و تشدید آن را فراهم می¬کند، عقیم سازی یا برداشتن تخمدان ها در بانوان می¬باشد.

خشکی واژن در دوران یائسگی: یکی از علائم دوران پر دردسر یائسگی، خشکی واژن به دلیل کاهش سطح ترشح هورمون استروژن در این دوران است. آتروفی واژن که نام دیگر آن خشکی واژن است، در زنانی که به سن یائسگی نزدیک می¬شوند و یا یائسه شده اند، با علائمی همچون سوزش، درد و خارش در ناحیه تناسلی و نیز درد در هنگام برقراری رابطه جنسی همراه است. خشکی واژن مشکلاتی نظیر افزایش ریسک عفونت های واژینال را در پی دارد. در این مشکل که یکی از آثار مهم سندرم تناسلی ادراری یائسگی می¬باشد، بافت های واژن تحلیل رفته و آسیب پذیر می¬گردند. کاهش سطح هورمون پر اهمیت استروژن در دوران یائسگی موجب لاغری پوشش دستگاه ادراری گردیده و تکرر ادرار را به دنبال خواهد داشت که به سندرم تناسلی ادراری یائسگی معروف است. این سندرم که مشکلاتی مانند خونریزی در حین رابطه و پس از آن و نیز سوزش و خارش واژن را به دنبال دارد، مانع احساس لذت در هنگام رابطه جنسی می¬شود.

درمان خشکی واژن

مشکل خشکی واژن که دردسرهای بسیاری را برای بانوان به دنبال دارد، از روش های متعددی قابل درمان می¬باشد. در ادامه به بررسی این روش ها می¬پردازیم:

استفاده از روان کننده ها: لوبریکانت ها یا به اصطلاح ژل های روان کننده ، نخستین گزینه برای درمان خشکی واژن هستند. این مواد، با حل مشکل خشکی این نواحی، درد در هنگام رابطه را به طور قابل توجهی، می¬کاهند. روان کننده ها به صورت ژل یا مایع در دسترس هستند و اصطکاک ناشی از خشکی واژن و لاغری بافت های تناسلی را درمان می¬کنند. لوبریکانت ها جذب پوست نمی¬شوند و در سه فرم متفاوت عرضه می¬گردند: روان کننده های آبی، روان کننده های سیلیکونی و روان کننده های روغنی. توصیه می¬شود که تا حد امکان از روان کننده های روغنی استفاده نکنید. چرا که این روان کننده ها، باعث پارگی کاندوم و دیافراگم می¬گردند. بهترین گزینه استفاده از ژل روان کننده ای است که بر پایه آب تولید شده اند؛ می توانید این روان کننده را از داروخانه اینترنتی آرتان خریداری نمایید.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را نیز بخوانید: ژل روان کننده ایموشن زرد مناسب برای درمان خشکی واژن

مرطوب کننده واژن: مرطوب کننده ها نوعی کرم جهت استعمال داخلی در واژن می¬باشند و موجب حفظ رطوبت آن می¬شوند. مرطوب کننده ها نیز انواع گوناگونی دارند که بهترین نوع آن رطوب کننده های آبی می¬باشند. استفاده مرتب از مرطوب کننده های آبی در حفظ رطوبت واژن و کاهش خشکی واژن بسیار موثر هستند. ماندگاری این نوع مرطوب کننده، نسبت به سایر انواع آن، طولانی تر می¬باشد.

استروژن واژینال: درمان های استروژنی نیز انواع گوناگونی دارند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد: حلقه های واژینال اتراسیول، حلقه های منعطفی هستند که یک مخزن استروئیدی هسته اصلی آن ها را تشکیل می¬دهد. این حلقه ها با پیشروی تا حدود یک سوم طاقه واژن، هورمون استروژن را به طور مداوم در آن ترشح می¬کنند. این حلقه ها منبع تامین استروژن مخصوصا برای دوران یائسگی و رفع خشکی واژن هستند و هر سه ماه یک بار باید تعویض شوند. از مشکلات ایجاد شده توسط این حلقه می¬توان سوزش و خرش واژن را یادآور شد. کرم های واژینال کرم های واژینال با هدف درمان خشکی واژن و جلوگیری از خارش و سوزش آن، به داخل و اطراف واژن مالیده می¬شوند. قرص واژن به وسیله اپلیکاتور در فضای داخلی واژن قرار گرفته و با تامین استروژن مورد نیاز، مشکلاتی مانند خشکی واژن را مخصوصا در دوران یائسگی بهبود می¬بخشد.

درمان های جایگزین هورمونی (HRT): روش HRT، هورمون درمانی دوران یائسگی و یا هورمون درمانی قبل از یائسگی می¬باشد. زنان در دوران یائسگی با کاهش شدید هورمون استروژن مواجه می¬شوند و همین موضوع سبب خشکی واژن و درد هنگام مقاربت می¬گردد. در چنین مواردی با استفاده از روش جایگزینی هورمونی، می¬توان به این مشکل دردسر ساز پایان داد.

درمان های طبیعی خشکی واژن

داشتن رابطه جنسی منظم: یکی از راه های رهایی از خشکی واژن، رابطه جنسی منظم می¬باشد. هنگامی که زن از نظر جنسی بر انگیخته می¬شود، جریان خون در واژن افزایش یافته و همین امر زمینه ساز تولید رطوبت در دیواره داخلی واژن می¬گردد. تحریک کافی زن پیش از شروع رابطه نیز، لغزندگی داخل واژن را افزایش داده و مانع از احساس درد و وقوع خونریزی در هنگام رابطه می¬گردد.

استفاده از لباس زیر مناسب: لباس های زیری که از الیاف مصنوعی و نا مرغوب ساخته می¬شوند، زمینه ساز مشکلاتی مانند عرق سوز شدن، قرمزی و بروز عفونت های مختلف هستند. مواد غیر طبیعی سازنده این لباس ها، نظیر نایلون، اسپندکس و پلی استر با به دام انداختن گرما و رطوبت، شرایط لازم را برای رشد باکتری ها و قارچ ها و نیز ظهور عفونت های خطرناک، فراهم می¬سازند. بهترین گزینه برای سلامتی واژن و جلوگیری از عفونت های گوناگون، استفاده از لباس زیر های پنبه ای است که به جریان هوا و نیز دفع رطوبت کمک می¬کند.

خوردن خوراکی های حاوی فیتو استروژن: فیتو استروژن ها ترکیباتی مانند استروژن ها هستند. این ترکیبات درست شبیه استروژن ها عمل کرده و در بهبود خشکی واژن و کمک به ترشح مایعات لغزنده در جداره داخلی واژن، نقش مهمی ایفا می¬کنند. فیتو استروژن ها به مقدار زیاد در غذاهای گیاهی نظیر سویا، حبوبات و آجیل یافت می¬شوند و استفاده از آن ها به تمامی زنان مخصوصا کسانی که دوران یائسگی آن ها شروع شده است، اکیدا توصیه می¬گردد.

درمان خانگی خشکی واژن

یک قاشق چای خوری روغن نارگیل را در یک کاسه بریزید. سپس 3 قطره روغن درخت چای به آن بیفزایید و به خوبی هم بزنید. سپس مخلوط را درون یک ظرف بریزید و در نهایت با استفاده از پنبه تمیز آن را به واژن اعمال کنید. این درمان را دو بار در روز تکرار کنید. (نمناک)

نکات بهداشتی جهت جلوگیری از خشکی واژن

محصولات بهداشتی زنانه معطر، تعادل هورمون های واژن را به هم می¬ریزند. استفاده از این محصولات را برای حفظ سلامتی خود، ترک کنید.

فعالیت هایی نظیر دوش واژینال زمینه ساز ایجاد اختلال در واژن هستند. از دوش واژینال دوری کنید.

استفاده از کاندوم هایی که دارای nomoxynol-9 هستند، به دلیل ایجاد خشکی واژن، توصیه نمی¬گردند.

استفاده از پاک کننده های غیر صابونی به دلیل دارا بودن فرمول های غنی از چربی، توصیه می¬شود. زیرا مواد چرب موجود در این نوع پاک کننده ها، خشکی واژن را از بین می¬برند.

سعی کنید تا حد امکان، از روان کننده ها و مرطوب کننده هایی که حاوی پارافین یا محرک های پوستی هستند، استفاده نکنید.

راه های پیشگیری از ابتلا به خشکی واژن: عمل به توصیه های زیر در کاهش ابتلا به خشکی واژن بسیار مفید است: داشتن عادت شستشوی مناسب به درمان این مشکل کمک می¬کند. سعی کنید حداقل دو مرتبه در روز، واژن را با آب ولرم و تمیز بشویید. دقت کنید استفاده مداوم از مواد شوینده موجب بدتر شدن اوضاع می-شود. بنابراین این مواد را چند وقت یک بار استفاده کنید.مصرف مایعات خود را افزایش داده و روزانه 8 تا 10 لیوان آب بنوشید. تمریناتی مانند یوگا، شنا و پیاده روی را در برنامه روزنه تان قرار دهید. سیگار کشیدن را کنار بگذارید. غذاهایی که دارای چربی های مفید و سویا هستند را در رژیم غذایی خود، بگنجانید.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.